Dáng iPhone Air có thể sắp nhan nhản trên Android, nhưng điều Apple giấu ở ‘nơi dày nhất’ mới là khác biệt

Nhưng nếu chỉ sao chép hình dáng thì dễ, thứ khó bắt chước nhất lại nằm ở cách Apple dùng chính cụm camera này như "xương sống", gom gần như toàn bộ các chi tiết phần cứng quan trọng, để phần còn lại của không gian trong máy nhường trọn cho pin. Nói cách khác, điều ấn tượng nhất của iPhone Air không chỉ ở độ mỏng, mà ở nơi dày nhất của máy.

Vẻ ngoài giống nhau, bên trong khác hẳn

Thực ra ý tưởng dải camera ngang không phải đến iPhone Air mới xuất hiện. Google Pixel đã từng chọn giải pháp tương tự từ thế hệ Pixel 6, kéo dài đến Pixel 10 hiện tại. Nhưng khi tháo máy, dễ thấy sự khác biệt: gờ trên Pixel chủ yếu chứa cụm camera và một số module phụ, trong khi bo mạch, chip xử lý, loa và hệ thống kết nối vẫn rải xuống thân máy. Điều này khiến pin bị chia nhỏ, không tận dụng được một khối như trên iPhone Air.

Bên trong Google Pixel 10.

Galaxy S25 Edge hiện là một trong những smartphone mỏng nhất, đối đầu trực diện với iPhone Air. Tuy nhiên, ảnh bung máy cho thấy bên trong vẫn đi theo mô hình truyền thống: bo mạch, camera và pin được bố trí phân tách thành nhiều nơi. Đây là cách tiếp cận đã quen thuộc và ổn định với Samsung, nhưng chưa khai thác triệt để ý tưởng gom cụm linh kiện lên dải camera duy nhất như Apple.

Nhìn từ ảnh cắt lớp Apple công bố, phần nhô lên này (mà Apple gọi là camera plateau) không chỉ chứa cảm biến lớn với cơ cấu chống rung; mà nó được gia công với độ chính xác cao ở cả hai bên để chứa camera, loa và cả chip Apple silicon. Nhờ đó, Apple có thể giữ mô-đun camera lớn, mà vẫn làm phần thân còn lại mỏng đến mức khó tin. Bên cạnh đó, Apple cũng đã chấp nhận một số đánh đổi, như camera không còn đa dạng và bỏ hệ thống loa kép.

Ảnh Apple cung cấp về bên trong cụm camera của iPhone Air.

Đây không chỉ là bài toán thẩm mỹ. Nó là thay đổi quy trình lắp ráp lớn nhất của iPhone trong nhiều năm: thay vì phân tán mainboard, camera, chip và loa khắp thân máy, Apple "kéo" chúng lên chung một nơi. Ở dưới, hãng chừa tất cả không gian quý giá cho một khối pin, giúp tối ưu dung lượng và độ ổn định.

Vì sao Android khó theo kịp "từ trong ra ngoài"

Các hãng Android có thể làm dải camera ngang chỉ trong một vòng đời sản phẩm. Nhưng để đạt được cách bố trí linh kiện như Apple, họ phải chạm vào những phần khó nhất của chuỗi sản xuất.

Thứ nhất là bài toán thiết kế. Khi "gom" linh kiện vào một thanh dày, Apple phải tái bố trí linh kiện, buồng loa, đảm bảo tản nhiệt và cả cáp nối. Nếu không kiểm soát tốt, máy sẽ nhiễu sóng, bí nhiệt hoặc rè loa. Tất nhiên iPhone Air hoạt động như thế nào trong thực tế thì vẫn phải chờ xem.

Apple cho biết chip A19 Pro đã được nâng cấp rất nhiều về khả năng tiết kiệm năng lượng.

Tuy nhiên, Apple đã có hơn một thập kỷ chủ động phát triển dòng A-series, không chỉ để đạt hiệu năng CPU/GPU cao, mà còn để tối ưu cho chính xác những tình huống khắc nghiệt: không gian cực hẹp, pin lớn kề sát, không có quạt tản nhiệt chủ động. Mỗi thế hệ, Apple đều điều chỉnh cách quản lý điện áp và thoát nhiệt sao cho chip có thể chạy lâu dài trong cấu trúc khung máy kín.

Trong khi đó, phần lớn điện thoại Android vẫn dựa vào chip từ bên thứ ba như Qualcomm Snapdragon hoặc MediaTek. Những SoC này được thiết kế theo tiêu chuẩn chung, để tương thích với hàng chục hãng khác nhau, nên không thể tùy biến sâu cho một kiểu bố trí phần cứng đặc thù. Khi đặt vào thân máy siêu mỏng, các chip này dễ đạt nhiệt độ cao hơn và phụ thuộc nhiều vào giải pháp tản nhiệt cơ khí của từng hãng – vapor chamber, lớp graphite,...

Dải camera trên iPhone Air không chỉ là một quyết định thiết kế, mà còn kéo theo cả một chuỗi tùy biến dây chuyền mà hiếm hãng nào dám làm. Ngay từ giai đoạn DFM (Design for Manufacturing – thiết kế để phù hợp sản xuất), Apple phải cùng đối tác tính toán từng chi tiết để sản phẩm vừa đẹp vừa khả thi ở quy mô lớn.

Chuỗi sản xuất được Apple quản lý chặt chẽ.

Nhờ sản xuất ở quy mô khổng lồ, Apple có thể "trả" được chi phí cực lớn, đồng thời yêu cầu nhà cung ứng đáp ứng đúng các thông số đã mô phỏng từ đầu. Với đa số hãng Android, dây chuyền phải phục vụ nhiều model và nhiều loại chip từ bên thứ ba, nên khó có thể "đập đi xây lại" chỉ để theo một triết lý bố trí mới.

Chính nhờ sự kết hợp giữa chip tự thiết kế và kiểm soát dây chuyền sản xuất, Apple mới có thể biến dải camera của iPhone Air thành trung xử lý, trong khi phần còn lại được dành trọn cho pin.

Khi "điểm dày nhất" giải phóng phần còn lại cho pin

Lợi ích lớn nhất của chiến lược này là pin. Một khối pin ít bị chia cắt sẽ nén được nhiều dung lượng hơn trong thể tích cho phép, dễ gia cường và an toàn hơn khi chịu lực. Đây là lý do iPhone Air mỏng đi thấy rõ mà vẫn tự tin về nhiệt độ và thời lượng, thay vì phải đánh đổi cả hai.

Trên thực tế, Apple cho biết iPhone Air có thời lượng xem video liên tục lên đến 27 tiếng, ngang ngửa với iPhone 16 Plus – vốn được coi là một trong những chiếc iPhone có pin tốt nhất hiện tại. Dĩ nhiên, đây là con số thử nghiệm trong điều kiện phòng lab, còn khi bước ra đời sống thực, thời lượng pin có thể sẽ thấp hơn. Tuy vậy, nếu iPhone Air duy trì được mức hiệu năng và nhiệt độ ổn định như Apple hứa hẹn, việc tiệm cận được chiếc 16 Plus về pin đã là một thành công lớn đối với một thiết bị mỏng chỉ 5,6 mm.

Phần lớn không gian trên iPhone Air là dành cho pin.

Tất nhiên, cũng có thể tranh cãi rằng Apple chỉ cần dùng pin silicon-carbon như nhiều hãng Trung Quốc là đủ để đạt độ mỏng và dung lượng lớn. Trên lý thuyết, loại pin này mang lại mật độ năng lượng cao vượt trội, có thể nhét được nhiều dung lượng hơn trong cùng một thể tích. Nhưng vấn đề là silicon-carbon vẫn còn khá mới và tồn tại nhiều thách thức: độ giãn nở trong quá trình sạc, áp lực cơ học lên vỏ, cùng rủi ro khi bố trí trong không gian hẹp của một thiết bị siêu mỏng.

Với một trong những công ty lớn nhất thế giới như Apple, chỉ một sự cố pin cũng có thể để lại hậu quả khôn lường, cả về thương hiệu lẫn pháp lý. Chính vì vậy, hãng khó có thể liều lĩnh áp dụng công nghệ pin chưa đủ ổn định. Thay vào đó, Apple chọn con đường bền vững hơn: cải tổ thiết kế bên trong, gom linh kiện vào "điểm dày nhất" để giải phóng tối đa không gian cho một khối pin liền lớn và an toàn.

Hơn thế nữa, iPhone Air cũng có thể được nhìn nhận như một điểm khởi đầu trong triết lý thiết kế iPhone mới, giúp Apple hiểu rõ hơn cách tối ưu thời lượng pin cho nhiều thiết bị khác trong tương lai – từ iPhone Pro cho đến iPad và cả MacBook, cho đến khi có một công nghệ pin đủ an toàn để áp dụng.

Và không loại trừ khả năng, đây cũng chính là bước đệm đầu tiên cho iPhone Fold. Nếu một ngày Apple gập iPhone lại như sách, việc gom gọn toàn bộ linh kiện phức tạp vào một "cột sống" duy nhất sẽ trở thành giải pháp hợp lý nhất để giữ pin liền mạch, khung chắc chắn và mỏng nhưng vẫn bền bỉ.

Chỉ hình dáng thì không đủ để chạm tới trải nghiệm

Người dùng nhìn thấy một dải camera ngang và dễ nghĩ rằng điện thoại nào cũng làm được. Thực tế, đằng sau nó là một kỳ công trong sản xuất: từ chip, vị trí linh kiện, vật liệu khung, thứ tự lắp ráp, đến bài toán về xử lý.

Chúng ta có thể sắp nhìn thấy nhan nhản những smartphone giống iPhone Air, nhưng đó chỉ là bề ngoài.

Theo Nabila Popal, giám đốc cấp cao mảng dữ liệu và phân tích của IDC, "iPhone Air là chiếc iPhone mỏng nhất từ trước đến nay, đồng thời cũng là bước đi táo bạo nhất của Apple kể từ iPhone X. Nó sẽ thu hút nhóm khách hàng yêu thích vẻ ngoài thanh thoát, trong khi dòng Pro tiếp tục giữ vai trò chủ lực cho những ai đặt ưu tiên vào pin và camera."

iPhone Air là một kiểu "đảo chiều tư duy": thay vì cố làm mọi chỗ mỏng đồng đều, Apple chọn một nơi dày nhất để gánh cả cơ khí lẫn nhiệt, rồi trả lại phần còn lại cho pin và thẩm mỹ. Nhiều hãng Android gần như chắc chắn sẽ đi theo xu hướng dải camera ngang. Nhưng để chạm tới cái tinh vi ở bên trong, họ phải thay đổi cách bố trí linh kiện sản phẩm, chứ không chỉ thay một miếng ốp ở lưng máy. Và đó chính là khoảng cách khó san lấp trong một sớm một chiều.