Vì sao chiếc máy bay Boeing 737 lại là dòng máy bay thương mại được sản xuất nhiều nhất trong lịch sử hàng không?

Chiếc phi cơ này do hai phi công thử nghiệm Brien Wygle và Lew Wallick điều khiển, đã bay trong vòng hai tiếng rưỡi trước khi hạ cánh an toàn tại Paine Field ở Everett. Sự kiện này không chỉ đơn thuần là một bước tiến kỹ thuật mà còn là khởi đầu cho một cuộc cách mạng trong ngành hàng không dân dụng toàn cầu, một cuộc cách mạng mà những tác động của nó vẫn đang tiếp diễn cho đến tận ngày nay, hơn nửa thế kỷ sau.

Trong những năm 1960, ngành hàng không thương mại đang trên đà phát triển mạnh mẽ. Boeing khi ấy đã có trong tay thành công lớn từ hai mẫu máy bay phản lực thương mại: Boeing 707 cho các tuyến bay dài và Boeing 727 cho các tuyến trung bình.

Tuy nhiên, hãng nhận ra một khoảng trống thị trường rõ rệt ở phân khúc máy bay thân hẹp, hai động cơ, tiết kiệm nhiên liệu, phục vụ các đường bay ngắn và trung bình với tần suất cao. Cần một giải pháp mới, nhanh chóng, gọn nhẹ và có khả năng hoạt động hiệu quả tại các sân bay có cơ sở hạ tầng hạn chế – và thế là dự án Boeing 737 ra đời.

Điểm đặc biệt của Boeing 737 là sự đơn giản hóa trong thiết kế nhằm tối ưu hiệu quả vận hành và chi phí. Máy bay có thiết kế thân hẹp với sáu ghế một hàng (ba ghế mỗi bên lối đi), động cơ gắn dưới cánh thay vì gắn phía sau thân như mẫu 727, giúp cải thiện khả năng bảo trì.

Đặc biệt, 737 được thiết kế với độ cao càng đáp thấp, cho phép dễ dàng lên xuống hành khách và nạp nhiên liệu mà không cần thiết bị hỗ trợ mặt đất phức tạp. Đây là một lợi thế to lớn khi hoạt động tại các sân bay địa phương, vùng sâu vùng xa, hay những nơi có cơ sở hạ tầng hạn chế – đúng như mục tiêu của Boeing khi phát triển dòng máy bay này.

Chuyến bay đầu tiên ngày 9 tháng 4 năm 1967 là bước khởi đầu cho quá trình thử nghiệm và chứng nhận kéo dài nhiều tháng. Sau khi hoàn tất các chuyến bay thử nghiệm và vượt qua mọi bài kiểm tra an toàn khắt khe, Boeing 737-100 chính thức nhận được chứng nhận từ Cục Hàng không Liên bang Mỹ (FAA) vào ngày 15 tháng 12 năm 1967.

Hãng hàng không Lufthansa của Đức là khách hàng đầu tiên nhận bàn giao chiếc Boeing 737-100 vào cuối năm đó và đưa vào khai thác thương mại từ ngày 10 tháng 2 năm 1968 – điều khá thú vị khi một hãng châu Âu lại trở thành người tiên phong khai thác dòng máy bay hoàn toàn do Mỹ chế tạo.

Kể từ đó, Boeing 737 đã không ngừng phát triển với vô số biến thể được cải tiến theo thời gian, từ dòng 737-200, 737 Classic (300/400/500), đến 737 Next Generation (600/700/800/900) và gần đây nhất là 737 MAX.

Tính đến nay, Boeing 737 là dòng máy bay thương mại được sản xuất nhiều nhất trong lịch sử hàng không với hơn 11.000 chiếc được giao cho khách hàng trên toàn thế giới. Nó đã phục vụ hàng tỷ hành khách, thực hiện hàng chục triệu chuyến bay, và hiện diện tại hầu hết các sân bay lớn nhỏ trên khắp hành tinh.

Không có gì quá lời khi nói rằng, từ những tuyến bay nội địa ngắn ngủi cho đến các chặng xuyên quốc gia, ở đâu có bầu trời, ở đó có dấu chân của Boeing 737.

Vai trò của chiếc máy bay này vượt xa những con số ấn tượng về doanh số. Boeing 737 đã giúp mở rộng khả năng tiếp cận hàng không cho hàng triệu người dân trên thế giới. Nhờ vào hiệu quả chi phí, khả năng vận hành linh hoạt và độ tin cậy cao, các hãng hàng không giá rẻ – một mô hình kinh doanh hoàn toàn mới trong thập niên 1990 – đã lựa chọn 737 làm xương sống đội bay.

Từ Southwest Airlines ở Mỹ đến Ryanair ở châu Âu hay Lion Air ở Đông Nam Á, Boeing 737 đã trở thành nền tảng cho mô hình hàng không đại chúng, giúp biến những chuyến bay từng xa xỉ thành một phương tiện di chuyển quen thuộc như xe buýt.

Bên cạnh đó, 737 cũng đóng vai trò quan trọng trong lĩnh vực quân sự, hàng hóa và cả nghiên cứu không gian. Các biến thể quân sự như Boeing P-8 Poseidon (dùng để tuần tra biển và chống tàu ngầm) hay các máy bay thử nghiệm điện tử đều dựa trên khung thân của dòng 737.

Điều này chứng minh rằng thiết kế ban đầu của máy bay không chỉ phù hợp với thương mại mà còn đủ linh hoạt để phục vụ trong nhiều lĩnh vực khác nhau, từ quốc phòng đến khoa học.

Tuy nhiên, không thể không nhắc đến những giai đoạn khó khăn trong lịch sử của Boeing 737, đặc biệt là các sự cố liên quan đến phiên bản 737 MAX vào cuối thập niên 2010. Hai vụ tai nạn nghiêm trọng của Lion Air và Ethiopian Airlines khiến hơn 300 người thiệt mạng đã đặt ra nhiều câu hỏi về thiết kế, quy trình chứng nhận và quản lý rủi ro của Boeing.

Nhưng sau thời gian dài chỉnh sửa kỹ thuật, kiểm tra lại toàn diện và lấy lại lòng tin của các cơ quan quản lý, Boeing 737 MAX đã quay trở lại bầu trời và tiếp tục hành trình phục vụ hành khách toàn cầu.

Nhìn lại sự kiện ngày 9 tháng 4 năm 1967, chúng ta không chỉ chứng kiến sự cất cánh của một chiếc máy bay mới, mà còn là khởi đầu của một di sản công nghệ mang tầm ảnh hưởng toàn cầu.

Boeing 737 không chỉ là một phương tiện vận chuyển mà còn là biểu tượng cho sự kết hợp giữa kỹ thuật, tiện ích và tầm nhìn. Nó đại diện cho một triết lý thiết kế lấy nhu cầu thực tiễn làm trung tâm, đồng thời mở đường cho một kỷ nguyên hàng không dễ tiếp cận hơn, thân thiện hơn và phổ biến hơn bao giờ hết.

Trên bầu trời hôm nay, dù bạn đang bay giữa các thành phố lớn hay những thị trấn nhỏ, khả năng cao là bạn đang ngồi trên một chiếc Boeing 737 – một minh chứng sống động cho sức bền và tầm ảnh hưởng của chuyến bay tiên phong cách đây hơn nửa thế kỷ.